Merhaba arkadaşlar... Edebiyat Postasında bana ayrılan bu köşede, serbest yazılarım ve kitap yorumlarımla yer alacağım. İlk yazımda, Stefan Zweig'ın Satranç adlı eserine değinmek istiyorum:
Satranç, oldukça kısa ama okuyucuyu düşünmeye zorlayan, psikolojik analizler içeren, biyografik niteliği ön plana çıkan, çok etkileyici bir kitap.
Kitapta, temelde üç karakter bulunuyor. Olaylar, New York'tan Buenos Aires'e giden bir yolcu gemisinde geçer. Bu gemide tamamen rastlantı sonucu karşılaşan üç kişi, yeni dünya satranç şampiyonu Mirko Czentovic, sıradan bir satranç oyuncusu olan anlatıcı ve bir zamanlar çok usta bir satranç oyuncusu olan, hayli zamandır satrançtan uzak kalmış Dr. B., öyküdeki 'duyulmadık olay'ın aktörleridir.
'Duyulmadık olay' şimdiki zamana değil, geçmişe aittir. Çünkü Dr. B., mükemmel bir satranç oyuncusu olmasını ve ilk maçta dünya şampiyonu Czentovic'i yenmesini geçmişteki çok sıradan bir olaya borçludur. Asıl mesleği avukatlık olan Dr. B., büyük manastırların ve Avusturya hanedanı üyelerinin malvarlıklarını yönetmektedir. Avusturya, Naziler tarafından işgal edilince, Dr. B., malvarlıklarına el koymak isteyen Gestapo tarafından tutuklanır ve otel odasında tecride alınır. Sorguya giderken eline geçen bir satranç kitabıyla hayatı bambaşka bir yere sürüklenir. 'Siyah Ben' ve 'Beyaz Ben' olarak günlerce, aylarca kendi kendine manik bir bozuklukla satranç partileri yapar. Deyim yerindeyse tam bir ikilem içerisindedir; âdeta entelektüel bir ölümdür yaşadığı.
Zweig'ın Satranç kitabına ilişkin daha fazla ayrıntıya girmeden, tüm yapıtlarıyla ilgili özetle şunu söyleyebilirim: Onun anlatım biçimi, okumayı seven dostlarımız için alabildiğine çarpıcı eserlerdir; psikolojik analizler içeren akıcı dili, olay örgüsü ve kurmacadaki yetkinliği, okuyucuyu büyülü bir dünyaya çağırır.
Zweigı daha önce okumamış olan okurlar için Satranç çok iyi bir başlangıç olacaktır. Bir sonraki yazımda buluşmak dileğiyle...
