Sakıncalı yazar Selahattin Enis'ten öyküler

Selahattin Enis, Bataklık Çiçeği adlı kitabındaki öykülerde insanın aşk, hüsran, ölüm gibi temel meselelerini trajik olanın sınırlarında gezinen lirik ve lezzetli bir dille işliyor.

Her şeyimi bitirdin Semra!.. Paramı bitirdin, beynimi bitirdin, zekâmı bitirdin. Bitirmediğin, ezip parçalamadığın, kırıp tahrip etmediğin bir şeyim kalmadı. Sen bir mezbele içinde yaşıyordun. Oradan seni alarak bir gülistana ıs'âd ettim [çıkardım]. Ayaklarının altına bütün gençliğimi, servetimi döktüm. Senin için hiçbir şeyimi feda etmekten çekinmedim. Mazin günah ve levsle [pislikle] doluydu. Onları affettim. Hakkımda acı sözler söyleyeceklerdi. Bunlara önem vermedim.

SELAHATTİN ENİS KİMDİR?

1892 yılında Antalya'da doğdu. Aslen Gürcistan'daki Atabek hanedanından gelir. Bu yüzden sonraları Atabeyoğlu soyadını aldı. Babası Jandarma Albayı Ahmet Enis, annesi Çeşme eşrafından bir ailenin kızı olan Naime Hanım'dır.

İlk ve ortaöğrenimini babasının tayinleri dolayısıyla Anadolu’nun çeşitli yerlerinde tamamladı. Hukuk fakültesine girdi. Birinci Dünya Savaşı’nın çıkması üzerine öğrenimi yarım kaldı. Yedek subay olarak askerlik görevine başladı. Savaştan sonra Demiryolları’nda çalıştı, Ayan Meclisi katipliği, Denizyolları müfettişliği ve yayıncılık faaliyetlerinde bulundu. 11 Haziran 1942'de İstanbul’da vefat etti, Feriköy Mezarlığı'na gömüldü.

Yayın hayatı on altı yıl sürdü. 1912 yılında Anadolu gazetesi (Konya), Rübab dergisinde ilk yazıları çıktı. Son Saat, Tanin, Şehâb (Konya), Barika (Konya) ve Vakit'te tefrika halinde eserlerini yayımladı.

Natüralist bir yazar kimliğiyle mütareke yılları İstanbul'unun çarpık, çelişkilerle dolu hayatını olanca gerçekçiliği ve açık saçıklığıyla, abartmadan yazdı. Bu yüzden eserleri sakıncalı görüldüğü için kütüphane raflarında yer alamadı. Birçok eseri de ya tefrika halinde kaldı ya da müsveddeleri kayboldu.

Daha çok romancı ve gazeteci olarak tanınan Enis'in eserlerinin belli başlıları şunlardır: On yedi yaşındayken Konya'da yazdığı Neriman (1912), Zaniyeler (1924), Bataklık Çiçeği (hikâye mecmuası, 1924), Orta Malı (1925-1926), Sara (1926), Cehennem Yolcuları (1926), Ayarı Bozuklar (1926), Endam Aynası (1927).

(Selahattin Enis, Bataklık Çiçeği, Ayrıntı Yayınları 2018, Öykü, 112 s.)