Bosna Savaşı'nda, Sırp askerlerin bombardımanıyla yakılışının 26. yılı dolayısıyla Vjecnica Kütüphanesi'nde 'Külden Kelebekler' fotoğraf sergisi açıldı.
Başkent Saraybosna'daki tarihi kütüphanedeki açılışa, siyasetçiler, sanatseverler ve kütüphane çalışanları katıldı. Kütüphanedeki yangında hasar gören eserlerin bazılarının orijinali ile fotoğraflı örneklerinin sergilendiği etkinliğe, Saraybosnalılar büyük ilgi gösterdi.
YANAN KÂĞITLARIN BİR KISMI SERGİDE
Serginin Küratörü Semsa Gavrankapetanovic, burada yaptığı açıklamada, saldırı ve yangına şahit olmasa da, savaşta Saraybosna'ya aile ziyaretine geldiğinde kütüphanenin yakılmış olduğunu gördüğünü anımsatarak, binanın temizlenmeye başladığı gün çevrede çok sayıda yanmış kâğıt, kitaplardan parçalar, gazete ve belgeler olduğu bilgisini paylaştı.
Kütüphaneyi görmeye gittiği gün kâğıt yığınlarından bir kısmını alarak stüdyosuna götürdüğünü ifade eden Gavrankapetanovic, zarar gören bu kâğıtlardan bir kısmının bugünkü sergide yer aldığını söyledi.
"YANGINI SÖNDÜRMEK 12 SAATİMİZİ ALDI"
Vjecnica Kütüphanesi'ndeki yangını söndürmek için bölgeye giden itfaiye ekibinde bulunan Omer Setic de Saraybosna'nın sistematik olarak yakıldığını belirterek, "Gece saat 22.20'de yangın ihbarını aldık. İlk aşamada araçta yeterli suyumuz yoktu. Yangını söndürmek 12 saatimizi aldı. O dönemde yeterli kapasitemiz olmadığı için çok üzgünüm" diye konuştu.
2 MİLYON ESER YOK OLDU
Saraybosna'nın en önemli sembollerinden olan ve mimarisiyle büyüleyen Vijecnica Kütüphanesi, Avusturya-Macaristan hâkimiyeti döneminde Endülüs mimarisiyle inşa edildi.
Kütüphane, 25 Ağustos 1992'de Bosna Savaşı'nın devam ettiği günlerde Saraybosna'yı kuşatan Sırp askerlerinin topçu ateşi sonucu çıkan yangında büyük tahribata uğradı.
Saraybosna kuşatmasının âdeta canlı tanığı haline gelen kütüphanede üç gün boyunca devam eden yangında, 155 bin elyazmasının yanı sıra, ülkenin ulusal arşivlerinin de bulunduğu yaklaşık 2 milyon eser yok oldu.
BOŞNAK, SIRP, HIRVAT VE YAHUDİLERE AİT ELYAZMALARI
Kütüphane, yıkım öncesi Boşnak, Sırp, Hırvat ve Yahudilere ait elyazması ve önemli eserlerin de bulunduğu yaklaşık 6 milyon kitap ve arşiv belgeleriyle ülkenin hafızası konumundaydı.
Savaştan 1 yıl sonra 1996'da restorasyonuna başlanan kütüphane, 18 yıl süren çalışmalarının ardından 9 Mayıs 2014'te âdeta küllerinden doğarak kapılarını yeniden Saraybosnalılara açtı.
Bugün yerli ve yabancı turistlerin şehirdeki uğrak mekânlarından biri haline gelen kütüphane, bir şehrin zulümden kurtuluşunun nişanelerinden biri olarak varlığını sürdürmeye devam ediyor.
