PORTRE Haber Girişi : 04 Ağustos 2018 21:39

Büyük usta Turgut Uyar 91 yaşında

Büyük usta Turgut Uyar 91 yaşında
4 Ağustos 1927 yılında, Ankara'da altı çocuklu bir ailenin beşinci çocuğu olarak dünyaya gelen, İkinci Yeni'nin en önemli şairlerinden biri olan Turgut Uyar, yaşasaydı bugün 91 yaşında olacaktı.
İkinci Yeni şiir akımının en önemli temsilcilerinden Turgut Uyar, 4 Ağustos 1927 yılında Ankara'da dünyaya geldi. Tam adı Ahmet Turgut Uyar olan şair, altı çocuklu bir ailenin beşinci çocuğu olarak doğdu, babası Hayri Bey, bir subaydı.

Turgut Uyar, Bursa Işıklar Askeri Lisesi ve sonra da Askeri Memurlar Okulu’nu bitirdi. Ardından askeri memur olarak çeşitli illerde askeri memurluk yaptı. Askeri memurluktan istifa eden Uyar, 1967 yılında kadar SEKA’da çalıştı ve buradan emekli oldu.

Şair bu emekliliği itibariyle Ankara’dan İstanbul’a taşınmış ve oraya yerleşmiştir.

Turgut Uyar, İstanbul yaşamı öncesinde, henüz öğrencilik yıllarında ilk evliliğini yaptı. Bu evlilikten üç çocuğu oldu. İkinci evliliğini ise öykü yazarı Tomris Uyar'la yapmıştır.

Siroz hastalığına yakalanan Turgut Uyar, 22 Ağustos 1985'te yaşama veda etti.

EDEBİYAT SERÜVENİ

Şair, ilk olarak "Yâd" adlı şiirini, o zamanların en önemli dergilerinden biri olan ve birçok şairin adını duyurduğu Yedigün dergisinde yayımladı. 1948 yılında ise Uyar, edebiyatımızın en sağlam kalemlerinden biri olan Nurullah Ataç'ın ısrar ve çabaları ile Kaynak adlı derginin açtığı yarışmaya katıldı ve "Arz-ı Hal" şiiriyle yarışmayı kazandı.

Kendine has bir şiir dili oluşturan Turgut Uyar'ın şiirlerinde Nâzım Hikmet, Cahit Külebi, Lorca, Ahmet Haşim ve Orhan Veli'nin izleri bulunur. Orhan Veli'nin şiiri ile Garip akımının bazı özelliklerini gösteren Uyar, zamanla II. Yeni hareketi içine girmişti; ancak içine girdiği bu hareketin şiirleri gibi tamamen kapalı bir anlatımı çoğu zaman tercih etmemiştir.

BAZI ŞİİRLERİNDEN ÖRNEKLER

GÖĞE BAKMA DURAĞI

İkimiz birden sevinebiliriz göğe bakalım
Şu kaçamak ışıklardan şu şeker kamışlarından
Bebe dişlerinden güneşlerden yaban otlarından
Durmadan harcadığım şu gözlerimi al kurtar
Şu aranıp duran korkak ellerimi tut
Bu evleri atla bu evleri de bunları da
Göğe bakalım

Falanca durağa şimdi geliriz göğe bakalım
İnecek var deriz otobüs durur ineriz
Bu karanlık böyle iyi aferin tanrıya
Herkes uyusun iyi oluyor hoşlanıyorum
Hırsızlar polisler açlar toklar uyusun
Herkes uyusun bir seni uyutmam bir de ben uyumam
Herkes yokken biz oluruz biz uyumayalım
Nasıl olsa sarhoşuz nasıl olsa öpüşürüz sokaklarda
Beni bırak göğe bakalım

Senin bu ellerinde ne var bilmiyorum göğe bakalım
Tuttukça güçleniyorum kalabalık oluyorum
Bu senin eski zaman gizlerin yalnız gibi ağaçlar gibi
Sularım ısınsın diye bakıyorum ısınıyor
Seni aldım bu sunturlu yere getirdim
Sayısız penceren vardı bir bir kapattım
Bana dönesin diye bir bir kapattım
Şimdi otobüs gelir biner gideriz
Dönmeyeceğimiz bir yer beğen başka türlüsü güç
Bir ellerin bir ellerim yeter belliyelim yetsin
Seni aldım bana ayırdım durma kendini hatırlat
Durma kendini hatırlat
Durma göğe bakalım


KAN UYKU

Bir biz varız güzel öbürleri hep çirkin 
Birde bu terli karanlık 
Sonra bir şey daha var muhakkak ama adını bilmiyorum 
Nereden başlasam sonunda o ışıkla karşılaşıyorum 
Yarı çıplak utanmaz bir kadın resmini aydınlatıyor 
Akşam oluyor ya bir türlü inanamıyorum 
Oturmuş iri yapılı adamlar esrar çekiyorlar 
Daha bir aydınlık olsun diye içtikleri su 
Sarı toprakdan testileri güneşte pişiriyorlar 

Bir korkuyorum yanlız kalmaktan bir korkuyorum 
Gündüzleri delice çalışıyorum geceleri kadınlarla yatıyorum 

Sonra birden büyümüş görüyorum ağaçları 
Kısrakları birden yavrulamış 
Havaları birden güneşli 

Kadınlarla yattığım yetse ya 
Birde kadınlarla yattığıma inanmam gerekiyor 

Hoşlanmıyorum


AKŞAMÜSTÜ RÜYASI

Şimdi gemiler geçer uzaklardan 
Gönlüm güvertede sereserpedir. 
Işıklı geceler,saz sesleri, peynir ekmek 
Ne biletim ne param ne dostum var 
Pır pır eder yüreğim bakındıkça... 
-Uyan Turgut um, garibim, uyan Bura Terme'dir. 

Terme köprüsünden kamyonlar geçer, 
Irgatlar üç orada beş burada konuşurlar 
Bir gece başlar, yarı siyah, yarı kırmızı 
Cigaramı yakar evime dönerim... 
-Gidin gemiler, gidin 
Vardığınız yerlere selam edin 
Gün olur bütün kaygılardan uzak 
Ben de gelirim...


BİNLERCE

binlerce pazartesi geçti ömrümde 
hangisiydi o çıkaramıyorum 
bir kiraz yediğimi hatırlıyorum kurtluydu 
demek oldukça eski 

bir de saçma sapan şeyler 
bir kızın diz altını örneğin 
bir adamın çirkin sigara içişini 

nasıl yaşanıyor bu vesayetli dünyada 
hangi çılgınlar nasıl dayanıyor buna 
kimsenin soyunu sopunu bulmak görevim değil 
kendi öykümü düzenlemek yetiyor bana 
güzel bir öğle vakti 
eski güzel bir aksamı hatırlayarak 
sonra dopdolu şeyler 
damacanalar gibi 
içim kabarıyor 

sonu olsun diyorum 
neyin sonu ama 
hiç değilse bu taş basamakların


KIYIDAKİ ELMAYA BİR SES

ey canımın güftesi, eylülün ikinci haftasıydı o sıra 
bana gülümseyerek getirdiğin bir bardak suydu o sıra 

hatırla denize hiç bakmadık çünkü kıyısındaydık 
bir elma kendi kendine büyür dururdu o sıra 

bir kıyı ikindisiyle bir elma öyle kendiliğinden 
büyürler bir öfkenin ya da bir dağın yanısıra 

bir kıyının beslerliği bir elmadan ayrılmaz gibi ama 
elma soğuk bir kış akşamında bile yenir ısıra ısıra 

bir öfkeyi diriler durmadan elma, ovadan gelir 
elbet küfelerle sandıklarla hüzünlerle ardısıra 

ey geçmişten gelen konuk, sonsuz düğmelerimi tut 
yerlerini yadırgayan sonsuz iliklerin adına 

ey canımın güftesi, denize hiç bakmadık, hatırla 
tek pencereli bir odada elma yedik ısıra ısıra 

elmanın topraktan süzdüğü, gemilerin denizlerde gezdiği 
bir tatildi, bir geçiştirmeydi, yalnızlıktı bir kusura 

neydi, ne doğruydu, nerden vardık yakışmıyor konuşmak bize 
öyle barışlar okuyup yalnızlığı yaşamak kara kara 

ey canımın güftesi, ey penceresi bütün sıkıntılarımızın 
bizim babalarımız neden ölürlerdi hatırla sıra sıra 

bu söylediğim iyi bir şarkıdır elle bile hatırlanır 
yani şu, ateş ve deniz buluşurlar bir limanda arasıra 

yani şu, elma yenir ve balık durmaz kaçar 
ama yenilmezler artık buluştukları sıra
Yorum Yaz
  • UYARI: Konuyla ilgisi bulunmayan, hakaret içeren cümleler veya imalar, inançlara saldırı, şiddete teşvik yorumları onaylanmamaktadır.